Fałszywie oskarżeni

Wojsławice Войславичі וואיסלאוויץ

Lejba Siennicki, Gierszon Cyrulik, Hirsz Piekarz, Dawid Krawiec, Berko Kramarz, Sender Zyskieluk, Abramko Bakałarz, Wolf Czapnik… Takich między innymi mieszczan żydowskich wymienia Inwentarz Miasta Woysławic z 1749 roku. Wkrótce na ludzi tych spadło nieszczęście…

W 1761 roku mieszkających w Wojsławicach Żydów oskarżono o rzekomy mord rytualny. Pozew wniósł burgrabia rodu Potockich, który oskarżył Sendera Zyskieluka i Herszka Józefowicza oraz Lejbę Moszkowicza zwanego Siennickim i Josia Szymułowicza wraz z całą gminą żydowską o rytualne zamordowanie dwuipółletniego Mikołaja, syna Marcinai Katarzyny ze wsi Czarnołozy.

Kilkanaście miesięcy wcześniej w okolicy Wojsławic osiedlili się frankiści – członkowie sekty łączącej w sobie elementy chrześcijaństwa i judaizmu powstałej na Podolu około połowy XVIII wieku z inicjatywy Jakuba Lejbowicza Franka (1726–1791). Frankiści, działając na niekorzyść wyznawców judaizmu i opierając się na funkcjonującym wśród katolików ludowym przesądzie, zarzucali Żydom m.in. dokonywanie rytualnych morderstw na chrześcijańskich dzieciach.

Według dokumentów procesowych należąca do grupy frankistów kobieta podszyła się pod żonę jednego z wojsławickich rabinów i doniosła miejscowemu księdzu, że jej mąż dokonał rytualnego zabójstwa dziecka.
Sprawę skierowano do sądu biskupiego w Krasnymstawie, gdzie poddani okrutnym torturom Żydzi przyznali się do niepopełnionego morderstwa. Karą za zbrodnię miało być ćwiartowanie żywcem, jednak – za wstawiennictwem krasnostawskich jezuitów – Żydom, którzy wyrazili chęć przyjęcia chrztu, zamieniono wyrok na ścięcie, a później z honorami pochowano na miejskim cmentarzu. Rabin Herszko Józefowicz umarł podczas tortur, co w dokumentach procesowych zostało opisane jako samobójstwo. Sprawa oskarżenia i skazania wojsławickich Żydów odbiła się głośnym echem w całej Rzeczypospolitej i trafiła w końcu przed sąd papieski, który orzekł, że oskarżenie było fałszywe i wyroki zostały wydane niesłusznie.